EITC/IS/LSA Linux System Administration is het Europese IT-certificeringsprogramma voor administratie en beveiligingsbeheer in Linux, een open-source netwerkbesturingssysteem dat vaak wordt gebruikt in servers met een wereldwijde leidende positie.
Het curriculum van de EITC/IS/LSA Linux System Administration richt zich op kennis en praktische vaardigheden op het gebied van administratie en beveiligingsbeheer in Linux, georganiseerd in de volgende structuur, met uitgebreide videodidactische inhoud als referentie voor deze EITC-certificering.
Linux is een verzameling open-source Unix-achtige besturingssystemen, die algemeen worden aanvaard als een toonaangevende standaard voor besturingssystemen voor netwerkservers, gebaseerd op de Linux-kernel van Linus Torvalds, die voor het eerst werd uitgebracht in 1991. De Linux-kernel, evenals bijbehorende systeemsoftware en bibliotheken, worden gewoonlijk gebundeld in een Linux-distributie, waarvan vele onder het GNU-project zijn gelicentieerd. Hoewel veel Linux-distributies de term "Linux" gebruiken, geeft de Free Software Foundation de voorkeur aan de term "GNU/Linux" om het belang van GNU-software te onderstrepen.
Debian, Fedora en Ubuntu zijn allemaal populaire Linux-distributies. Red Hat Enterprise Linux en SUSE Linux Enterprise Server zijn twee commerciële distributies. Een venstersysteem zoals X11 of Wayland, evenals een desktopomgeving zoals GNOME of KDE Plasma, zijn opgenomen in desktop Linux-distributies. Serverdistributies kunnen al dan niet afbeeldingen bevatten of een oplossingsstapel zoals LAMP bevatten. Iedereen kan een distributie voor elk doel maken, omdat Linux vrij herdistribueerbare open-source software is.
Linux is gemaakt voor Intel's op x86-architectuur gebaseerde personal computers, maar is vervolgens naar meer platforms geporteerd dan enig ander besturingssysteem. Linux heeft de grootste installed base van alle algemene besturingssystemen vanwege de dominantie van het op Linux gebaseerde Android op smartphones. Ondanks het feit dat Linux slechts door slechts 2.3 procent van de desktopcomputers wordt gebruikt, domineert de Chromebook, die het op Linux-kernel gebaseerde Chrome OS draait, de Amerikaanse markt voor basisonderwijs en onderwijs en is hij goed voor ongeveer 12% van alle laptopverkopen onder de $ 20. . Linux is het meest populaire besturingssysteem voor servers (ongeveer 300 procent van de top 96.4 miljoen webservers draait Linux), evenals andere grote ijzeren systemen zoals mainframecomputers en TOP1-supercomputers (sinds november 500, waarbij alle concurrenten geleidelijk zijn geëlimineerd).
Linux is ook beschikbaar voor embedded systemen, dit zijn apparaten waarvan het besturingssysteem vaak in de firmware is geïntegreerd en sterk is aangepast aan het systeem. Routers, automatiseringsbesturingen, smart home-technologie, televisies (Samsung en LG Smart TV's gebruiken respectievelijk Tizen en WebOS), auto's (Tesla, Audi, Mercedes-Benz, Hyundai en Toyota gebruiken allemaal Linux), digitale videorecorders, videogameconsoles , en smartwatches zijn allemaal voorbeelden van op Linux gebaseerde apparaten. De avionica van de Falcon 9 en Dragon 2 zijn gebaseerd op een aangepaste versie van Linux.
Linux is een van de meest bekende voorbeelden van gratis en open-source softwaresamenwerking. Volgens de regels van de individuele licenties, zoals de GNU General Public License, mag de broncode door iedereen commercieel of niet-commercieel worden gebruikt, bijgewerkt en verspreid.
Volgens verschillende open source-ontwikkelaars is de Linux-kernel niet ontworpen, maar geëvolueerd door natuurlijke selectie. Hoewel de Unix-architectuur als een steiger fungeerde, gelooft Torvalds dat "Linux met veel mutaties is geëvolueerd - en omdat de mutaties minder dan willekeurig waren, waren ze sneller en meer gericht dan alfadeeltjes in DNA." De revolutionaire kenmerken van Linux zijn volgens Eric S. Raymond eerder sociaal dan technisch: vóór Linux werd geavanceerde software nauwgezet gebouwd door kleine groepen, maar “Linux groeide op een heel andere manier op. Het werd vanaf het begin bijna onbedoeld gehackt door grote groepen vrijwilligers die uitsluitend via internet communiceerden. Om de kwaliteit te behouden, werd de stomme simpele techniek gebruikt om elke week te publiceren en binnen enkele dagen input van honderden gebruikers te ontvangen, waardoor een vorm van snelle darwinistische selectie op de door ontwikkelaars aangebrachte mutaties werd gegenereerd, in plaats van strenge normen of dictatuur.” "Linux is niet ontworpen, het is geëvolueerd", zegt Bryan Cantrill, een ingenieur voor een concurrerend besturingssysteem, maar hij ziet dit als een beperking en beweert dat sommige functies, met name die met betrekking tot beveiliging, niet kunnen worden geëvolueerd naar, omdat "dit is Uiteindelijk is het geen biologisch systeem, maar een softwaresysteem.” Een op Linux gebaseerd systeem is een modulair Unix-achtig besturingssysteem dat veel van zijn architecturale inspiratie haalt uit Unix-principes die in de jaren zeventig en tachtig zijn ontwikkeld. Een monolithische kernel, de Linux-kernel, wordt in zo'n systeem gebruikt om procescontrole, netwerken, perifere toegang en bestandssystemen af te handelen. Apparaatstuurprogramma's worden ofwel rechtstreeks in de kernel ingebouwd of toegevoegd als modules die worden geladen terwijl het systeem draait.
Het GNU-gebruikersland is een belangrijk kenmerk van de meeste op Linux gebaseerde systemen, met Android als uitzondering. De toolchain is een brede verzameling programmeertools die essentieel zijn voor de ontwikkeling van Linux (inclusief de compilers die worden gebruikt om de Linux-kernel zelf te bouwen), en de coreutils implementeren veel basis Unix-tools. De implementatie van de C-bibliotheek door het project werkt als een wrapper voor de systeemaanroepen van de Linux-kernel die nodig zijn voor de kernel-userspace-interface, de toolchain is een brede verzameling programmeertools die essentieel zijn voor de ontwikkeling van Linux (inclusief de compilers die worden gebruikt om de Linux-kernel zelf te bouwen) , en de coreutils implementeren veel basis Unix-tools. Bash, een populaire CLI-shell, is ook ontwikkeld als onderdeel van het project. De grafische gebruikersinterface (of GUI) van de meeste Linux-systemen is gebaseerd op een implementatie van het X Window-systeem. Meer recentelijk heeft de Linux-gemeenschap gewerkt aan het vervangen van X11 door Wayland als het vervangende displayserver-protocol. Linux-systemen profiteren van verschillende andere open-source software-initiatieven.
De geïnstalleerde componenten van een Linux-systeem omvatten het volgende:
- GNU GRUB, LILO, SYSLINUX of Gummiboot zijn voorbeelden van bootloaders. Dit is software die wordt uitgevoerd wanneer de computer wordt ingeschakeld en na de firmware-initialisatie om de Linux-kernel in het hoofdgeheugen van de computer te laden.
- Een init-programma, zoals sysvinit of het recentere systemd, OpenRC of Upstart. Dit is het eerste proces dat door de Linux-kernel is gestart en het staat bovenaan de procesboom; met andere woorden, init is waar alle andere processen beginnen. Het initieert taken zoals systeemservices en aanmeldingsprompts (grafisch of in terminalmodus).
- Softwarebibliotheken zijn verzamelingen code die door andere programma's kunnen worden gebruikt. De dynamische linker die het gebruik van dynamische bibliotheken op Linux-systemen met uitvoerbare bestanden in ELF-formaat afhandelt, staat bekend als ld-linux.so. Als het systeem zo is ingesteld dat de gebruiker zelf applicaties kan genereren, worden headerbestanden toegevoegd om de interface van de geïnstalleerde bibliotheken te beschrijven. Afgezien van de GNU C Library (glibc), de meest gebruikte softwarebibliotheek op Linux-systemen, zijn er nog andere bibliotheken, zoals SDL en Mesa.
- De GNU C-bibliotheek is de standaard C-standaardbibliotheek die nodig is om C-programma's op een computersysteem uit te voeren. Er zijn alternatieven voor embedded systemen ontwikkeld, waaronder musl, EGLIBC (een glibc-kloon die oorspronkelijk door Debian werd gebruikt) en uClibc (gebouwd voor uClinux), maar de laatste twee worden niet langer onderhouden. Bionic, Android's eigen C-bibliotheek, wordt gebruikt.
- GNU coreutils is de standaardimplementatie van basis Unix-commando's. Voor embedded apparaten zijn er alternatieven zoals de copyleft BusyBox en de BSD-gelicentieerde Toybox.
- Widget-toolkits zijn bibliotheken voor het maken van grafische gebruikersinterfaces (GUI's) van softwaretoepassingen. GTK en Clutter, gemaakt door het GNOME-project, Qt, ontwikkeld door het Qt Project en geleid door The Qt Company, en Enlightenment Foundation Libraries (EFL), grotendeels onderhouden door het Enlightenment-team, behoren tot de beschikbare widget-toolkits.
- Een pakketbeheersysteem, zoals dpkg of RPM, wordt gebruikt om pakketten te beheren. Pakketten kunnen ook worden opgebouwd uit bron-tarballs of binaire tarballs.
- Opdrachtshells en vensteromgevingen zijn voorbeelden van gebruikersinterfaceprogramma's.
De gebruikersinterface, vaak bekend als de shell, is meestal een opdrachtregelinterface (CLI), een grafische gebruikersinterface (GUI) of bedieningselementen die zijn gekoppeld aan de bijbehorende hardware. De typische gebruikersinterface op desktop-pc's is meestal grafisch, terwijl de CLI vaak toegankelijk is via terminalemulatorvensters of een afzonderlijke virtuele console.
Op tekst gebaseerde gebruikersinterfaces, of CLI-shells, gebruiken tekst voor zowel invoer als uitvoer. De Bourne-Again Shell (bash), die is gemaakt voor het GNU-project, is de meest gebruikte shell onder Linux. De CLI wordt volledig gebruikt door de meeste Linux-componenten op laag niveau, inclusief verschillende delen van het gebruikersland. De CLI is bijzonder geschikt voor het automatiseren van herhaalde of vertraagde bewerkingen en maakt relatief eenvoudige communicatie tussen processen mogelijk.
De GUI-shells, boordevol volledige desktopomgevingen zoals KDE Plasma, GNOME, MATE, Cinnamon, LXDE, Pantheon en Xfce, zijn de meest populaire gebruikersinterfaces op desktopsystemen, terwijl er nog een aantal andere gebruikersinterfaces bestaan. Het X Window-systeem, ook wel bekend als "X", ondersteunt de meeste populaire gebruikersinterfaces. Het maakt netwerktransparantie mogelijk doordat een grafische toepassing die op de ene machine draait, kan worden weergegeven op een andere, waar een gebruiker ermee kan communiceren; sommige X Window System-extensies kunnen echter niet via het netwerk werken. Er zijn verschillende X-displayservers, waarvan X.Org Server de meest populaire is, de referentie-implementatie.
Serverdistributies kunnen een opdrachtregelinterface bieden voor ontwikkelaars en beheerders, maar kunnen ook een op maat gemaakte interface voor eindgebruikers bevatten die is afgestemd op de gebruikssituatie van het systeem. Deze aangepaste interface is toegankelijk via een client die op een ander systeem draait dat niet noodzakelijk op Linux is gebaseerd.
Voor X11 zijn er verschillende soorten windowmanagers, waaronder tiling, dynamic, stacking en compositing. Venstermanagers werken samen met het X Window-systeem en stellen u in staat de locatie en het uiterlijk van afzonderlijke toepassingsvensters te bepalen. Eenvoudigere X-windowmanagers zoals dwm, ratpoison, i3wm of herbalstluftwm hebben een minimalistische interface, terwijl complexere windowmanagers zoals FVWM, Enlightenment of Window Maker extra functies bevatten zoals een ingebouwde taakbalk en thema's, maar nog steeds licht van gewicht zijn in vergelijking met desktop-omgevingen. Vensterbeheerders zoals Mutter (GNOME), KWin (KDE) en Xfwm (xfce) zijn opgenomen in de basisinstallaties van de meeste desktopomgevingen, maar gebruikers kunnen desgewenst een andere vensterbeheerder gebruiken.
Wayland is een weergaveserverprotocol dat is ontworpen om het X11-protocol te vervangen, maar het moet vanaf 2014 nog algemeen worden gebruikt. Wayland heeft, in tegenstelling tot X11, geen externe windowmanager of compositingmanager nodig. Als gevolg hiervan dient een Wayland-compositor als een weergaveserver, windowmanager en compositing-manager in één. Wayland's referentie-implementatie is Weston, hoewel Mutter en KWin van GNOME en KDE worden geconverteerd naar Wayland als zelfstandige weergaveservers. Sinds versie 19 is Enlightenment succesvol geporteerd.
Om u in detail vertrouwd te maken met het certificeringscurriculum kunt u onderstaande tabel uitvouwen en analyseren.
Het EITC/IS/LSA Linux System Administration Certification Curriculum verwijst naar open-access didactisch materiaal in videovorm. Het leerproces is opgedeeld in een stapsgewijze structuur (programma's -> lessen -> onderwerpen) die relevante curriculumonderdelen omvat. Onbeperkt advies met domeinexperts wordt ook geboden.
Voor meer informatie over de certificeringsprocedure, zie Hoe het werkt.
Download het volledige offline zelflerende voorbereidende materiaal voor het EITC/IS/LSA Linux System Administration-programma in een PDF-bestand
EITC/IS/LSA voorbereidingsmaterialen – standaardversie
EITC/IS/LSA voorbereidend materiaal – uitgebreide versie met evaluatievragen